Het onderwerp pesten is actueel, maar niet alleen op het schoolplein. Wat kun je doen om pesten op het werk tegen te gaan?
Pesten op de werkvloer is een taboe, maar het bestaat wel degelijk. Volgens Werkforum.nl spannen de Fransen de kroon; maar liefst één op de vijf werknemers wordt getreiterd door zijn collega’s. In Duitsland en Engeland is dit één op de zes. In Nederland ligt dat aantal gelukkig een stuk lager, hier geeft slechts 6 procent van de werknemers aan gepest te worden op de werkvloer. We doen het dus beter dan Europese collega’s, maar onder volwassenen zou het percentage natuurlijk nul moeten zijn. Wij vroegen arbeidspsychologe Karin Wikaart om acht tips om pesten op de werkvloer te voorkomen / verhelpen.
1. Realiseer je dat pesten een systeem is
‘Wil pesten kunnen bestaan, dan zijn er twee partijen nodig, de pestkop en de persoon die gepest wordt. In mijn ogen is het zelfs een mentale verslaving, zoals bij mensen die altijd complimentjes en bevestiging nodig hebben. Mensen die pesten, of dit nu op het schoolplein is of op de werkvloer, hebben een slachtoffer nodig, ze hebben het nodig om een ander klein te maken. Haal het slachtoffer uit het systeem, en het systeem is defect’.
2. Voorkom vermijdend gedrag
‘Zeker wanneer je in het verleden, bijvoorbeeld op school, ook te maken hebt gehad met pesterijen, neig je er snel naar om confronterende situaties te vermijden. Zoals een pestkop een slachtoffer herkent, herkent het slachtoffer ook pestkoppen. Loop niet met een boog om die treiterende collega heen, probeer hem of haar juist niet te vermijden en kijk de persoon recht in de ogen. Daarmee straal je kracht uit en elimineer je jezelf als potentieel slachtoffer’.
3. Wees assertief
Een assertieve houding aannemen betekent niet dat je je moet voordoen als iemand anders. Het betekent simpelweg dat je opkomt voor jezelf of, zoals hiervoor gezegd, mensen recht in de ogen durft aan te kijken. Mensen zeggen dan vaak: ‘Ja maar zo ben ik niet of dat kan ik niet’, maar dat is eigenlijk een hele inflexibele opstelling. Makkelijk zal het nooit zijn, maar onmogelijk ook niet’.
4. Blijf jezelf en trek een grens
‘Assertiviteit is een goede eigenschap, maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat je voortdurend op je tenen loopt en van je af moet blaffen. Blijf vooral jezelf en durf te handelen naar wat de situatie van je vraagt. Maar trek voor jezelf ook een grens. Af en toe van je moeten afbijten is goed, maar als de situatie niet verandert moet je voor jezelf ook kunnen besluiten dat je misschien niet op je plek zit’.
5. Wees voorbereid
Zorg dat je een standaard opmerking hebt die op alle situaties van toepassing is, wanneer er iets onaardigs tegen je wordt gezegd, of wanneer je langs de koffieautomaat loopt en hoort dat ze iets onaardigs over je zeggen. Iets simpels als: ‘Zo, dat is dan ook weer gezegd’ kan al volstaan, waarna je het van je kunt laten afglijden. Zo voorkom je dat je met je mond vol tanden staat. Dat vergroot alleen maar het gevoel van onmacht.
6. Geef feedback
Dat die ene collega je treitert, wil niet zeggen dat er niet met hem of haar te praten valt. Doe dit alleen niet in het heetst van de strijd. Wacht tot de laatste nare opmerking een paar dagen geleden is, en vraag de persoon op de man af: ‘Je maakt vaak vervelende opmerkingen naar / over me, en ik weet niet zo goed wat ik daarmee aan moet en wat je er precies mee bedoelt’. Laat daarna een stilte vallen. De andere partij zal zich ongemakkelijk voelen, met het nodige resultaat. Zorg ervoor dat je de controle houdt over het gesprek, en dat jij degene bent die het beëindigt en wegloopt. Wees rustig en krachtig, niet vijandig.
7. Vraag hulp
Als het echt niet meer gaat, roep dan de hulp in, bijvoorbeeld van je teamleider. Bemiddeling kan soms helpen. Zorg alleen dat je dit niet te snel doet, probeer het eerst in den minne op te lossen.
8. Laat het niet sudderen
Wat je ook doet, wacht er niet te lang mee. Pesterijen zijn niet alleen vervelend, je kunt er letterlijk en fysiek ziek van worden. Het is een probleem dat zoveel mogelijk in de kiem gesmoord moet worden, zeker in een tijd waarin overstappen naar een ander bedrijf niet zo eenvoudig meer is als vroeger. Houd de regie over jezelf en je situatie.
Karin Wikaart is bedrijfspsychologe met meer dan 25 jaar ervaring in het bedrijfsleven en inmiddels tien jaar actief als zelfstandig bedrijfspsycholoog.
Lucia
Laatste berichten van Lucia (toon alles)
- Als leidinggevende is een ‘open deur’ niet genoeg - 09/02/2024
- Een zakelijk contact aanspreken op gedrag én de relatie behouden - 24/06/2021
- Een (on)gemakkelijke waarheid - 20/09/2019