Herkennen en aanpakken ‘witte boorden’ agressie

Vraag een van onze cursisten naar ‘agressie’ en de Usual Suspects komen voorbij: Schreeuwen, Schelden, Schoppen, Slaan, Spugen en Vloeken. Deze fysieke en verbale vormen zijn heel herkenbaar en al vervelend genoeg. Maar doordat ze zo herkenbaar zijn, vergeten mensen vaak dat er nog meer vormen van agressie zijn. Zonder dreiging, zonder geweld, maar met een venijn dat langer doorzindert dan een stroomstoot.

Wat is ‘witte boorden’ agressie

In ons vakgebied noemen we dit ‘witte boorden’ agressie. Zoals witte boorden criminaliteit verwijst naar de juist hoge sociale status van de daders, zo verwijst witte boorden agressie naar de ‘keurige’ sociale omgangsvormen van de daders. De agressor maakt geen vuile handen, blijft erg beleefd, spreekt correct en doet alsof hij of zij precies weet waar ze het over hebben. En jij niet.

Op papier lijkt deze vorm van agressie misschien niet heel ingrijpend, maar tijdens de trainingen en in het dagelijks leven zorgt juist dit voor veel frustratie bij werknemers.

Witte boorden agressie komt neer op een statusverschil wat de ander je wilt laten voelen (of graag zelf wil voelen). Zonder dat je het door hebt is er een machtsstrijd gaande. Je wordt gemanipuleerd tot de agressor krijgt wat hij of zij wil: een bepaalde actie of dat jij je minderwaardig voelt.

Herkennen van witte boorden agressie

De eerste hint dat je te maken hebt met witte boorden agressie is vaak je eigen (lichamelijke) reactie: iets in de ander zijn of haar gedrag maakt je onzeker en / of boos, maar er is geen zichtbare agressie geweest die je aan kunt kaarten. Dat laatste is een belangrijk element: de onzekerheid over of je nou agressief bejegend wordt. Die vraag bevat gelukkig ook direct de oplossing (lees rustig verder ?).

Voorbeelden van witte boorden agressie:

• Hij / zij spreekt je amicaal maar typerend aan: “meisje”, “vakkenvullertje”, “ach, mevrouwtje”.
• Hij / zij formuleert een belediging in vraagvorm zodat je er mee in moet stemmen: “Dit is ook wel erg lastig, he?” of “Je weet zeker niet meer waar ik het over heb?” of “Weet je wel waar je mee bezig bent?”
• Hij / zij heeft een verzoek maar geeft een bevel: “Nou, ga jij dat nu eens regelen,” of “Doe nou maar gewoon wat ik vraag,” of “Ik denk niet dat je me dat antwoord wilt geven.”

Wat te doen tegen witte boorden agressie

Hoe verweer je je als de ander je subtiel en indirect aanvalt? Eigenlijk heel eenvoudig: je realiseren dat je je óók tegen subtiele agressie mag verweren! Je hoeft niet te wachten tot iemand je uitscheldt of fysiek aanvalt om voor jezelf op te komen. Is iemand neerbuigend en kleinerend? Wordt je ongepast of erg sturend aangesproken? Benoem dat.

Stap 1) Spreek de ander aan op hoe jij de communicatie ervaart.

Stap 2) Benoem de woorden of vorm die je niet prettig vindt.

Stap 3) Gaat de ander daar toch mee door, wijs hem of haar daar dan op. Geef aan dat je op die manier de ander niet kunt helpen (bij klanten) of dat het de samenwerking hindert (bij collega’s).

De belangrijkste stap is je realiseren wat er gebeurt, en het besef dat je de ander mag aanspreken op wat het met je doet.

Makkelijk gezegd, samen gedaan

Er zijn natuurlijk genoeg redenen waarom deze ‘simpele’ oplossing in de dagelijkse praktijk een stuk moeilijker is. De agressor trekt zich bijvoorbeeld niets van je aan. Of hij is je manager. Je weet niet hóe iemand aan te spreken. Of wat meestal het geval is: je wordt zo van je stuk gebracht dat je dit allemaal vergeet.

Ook in die situaties is er gelukkig veel aan te doen. En laten wij daar nou veel ervaring mee hebben. Heeft u het idee dat deze vervelende, subtiele manier van agressie de sfeer op uw werk negatief beïnvloed? Weten hoe u daar zelf een rol in kunt spelen?

Bel ons op 06-4217 0546 of stuur ons een bericht, dan kijken we samen wat wij kunnen doen. Een positieve werksfeer en onbeladen communicatie is een win-win voor iedereen!

(bron afbeelding: HBO ‘The Office’ US)