Agressie en geweld in het openbaar vervoer, wat kun je daar nou tegen doen? Het lijkt vooral erger te worden, blijkt uit de personeelsmonitor 2016 van kennisplatform Crow, ‘Sociale veiligheid van het personeel in het stads- en streekvervoer’.
Aantal agressie incidenten neemt toe
Bijna twee op de drie medewerkers in het stads- of streekvervoer is in 2016 één of meerdere keren slachtoffer geworden van geweld. In verhouding met 2014 is dat een stijging van 60% naar 62%. Vooral het OV in de grote steden heeft het zwaar te verduren.
Het percentage medewerkers dat mishandeling, bedreiging of diefstal heeft meegemaakt (strafbare incidenten) steeg met 2 procent, van 32% in 2014 naar 34% in 2016. Het percentage medewerkers dat slachtoffer werd van lastigvallen, pesten of spugen (niet-strafbare incidenten), steeg ook met twee procent, naar 58%.
De achtergronden en oorzaken worden al jarenlang uitgekauwd, maar voorlopig hebben de conducteurs en chauffeurs ter plekke verrekte weinig aan al die analyses. Hierbij een 6-tal tips die conducteurs en chauffeurs kunnen helpen meer grip te krijgen op agressie in het openbaar vervoer. In onze ervaring als trainers bij AgressieWerk blijkt keer op keer dat het volgen van deze tips de frequentie en heftigheid van agressie tegen kan gaan.
Tip 1: eigen veiligheid voorop
Het klinkt misschien wat flauw, maar dit is met recht de eerste tip. Zie jij iets aan de lichaamstaal of het gedrag wat jou een erg onveilig gevoel geeft? Haal dan collega’s of beveiliging erbij voor je het contact aan gaat. Kan dat niet? Houdt dan afstand. Weet dat ook de politie nooit alleen op een onveilige situatie afstapt. Doe dat dus ook niet als conducteur of chauffeur!
Tip 2: haal de ander uit de anonimiteit
Maak duidelijk dat je iemand hebt gezien. Kijk mensen vriendelijk aan en begroet hen. Uit onderzoek blijkt dat daders het lastig vinden om bekeken te zijn en liever een slachtoffer zoeken die hen niet heeft gezien.
Tip 3: haal jezelf uit de anonimiteit
Zorg dat ze jou als mens ervaren. Een anoniem uniform behandelen ze anders dan een medemens. Een vriendelijk eerste contact, verbaal en non-verbaal, kan een drempel opwerpen om jou later alsnog agressief te bejegenen.
Tip 4: wacht niet te lang
Kom in actie bij het eerste grensoverschrijdend gedrag. Het gedrag is nog niet ontspoord en je bent zelf nog rustig. Je kunt vriendelijk én duidelijk vertellen wat je wel en niet wil. Als je wacht met corrigeren tot de gemoederen zijn opgelopen zal het sneller ontsporen, zowel bij jezelf als de ander.
Tip 5: wees duidelijk én vriendelijk
Iemand afkeurend corrigeren op zijn gedrag levert snel een tegenreactie en discussie op. Dezelfde boodschap vriendelijk brengen leidt misschien ook tot gemopper, maar als dat het ergste is, prima! Laat je verder überhaupt niet verleiden tot een discussie over de regels. Iemand die fout zit discussieert om zijn zin te krijgen. En als jij daar tegenin gaat voelt het snel als niet gehoord, begrepen of gerespecteerd worden. En dát zijn dingen waar iemand (oprecht!) boos om wordt.
Tip 6: adem uit en weer in
Deze tip heette eerst ‘blijf rustig’. Makkelijk gezegd terwijl je wordt uitgescholden of bedreigd. Je instinct doet hard zijn best je hele lijf in een vecht en / of vlucht stand te krijgen. Gelukkig doet écht even goed uitademen (zo’n acht seconden) al wonderen voor je hartslag en zelfcontrole. Doe dit bijvoorbeeld als de passagier weer aan het praten / zeuren / schelden is.
Resultaat
Helpen deze zes tips tegen een zwaar agressief persoon of een gewapende overval? Nee. Dat is en blijft helaas een maatschappelijk probleem voor sociologen en justitie. Maar deze tips helpen wél bij die vele momenten dat een slecht humeur of kleine confrontatie uit kan lopen op een agressief conflict, zoals schelden, beledigen en dreigen.
Meer weten?
Meer weten over agressie en agressietrainingen? Bekijk ons trainingsaanbod of neem contact met ons op. We onderzoeken samen hoe we jouw werk en het openbaar vervoer fijner en veiliger kunnen maken.
(bron afbeelding: flickr.com faceme)
Lucia
Laatste berichten van Lucia (toon alles)
- Protocol versus gevoel is even wennen - 19/09/2024
- AgressieWerk.nl en Valtes gaan samenwerken - 01/07/2024
- Als leidinggevende is een ‘open deur’ niet genoeg - 09/02/2024
Ik vindt uw tips voor medewerkers in het openbaar vervoer heel waardevol. Treedt een incident op – in Rotterdam zie ik dit nogal vaak – ben ik gelukkig doorgaans getuige van professioneel optreden door deze mensen. Je kan alleen maar raden naar de stress die het hen oplevert.
Dankjewel voor deze mooie reactie. Wat goed dat je dit terug ziet. Naast alle handige communicatievaardigheden is rustig én vriendelijk blijven het meest effectief. Het geeft medepassagiers ook vertrouwen.